Новинарски дневник на Ненад Баткоски преточен во публицистичкото дело „Падот на Југославија и осамостојувањето на Македонија“
Интервју со Ненад Баткоски, публицист, поранешен новинар и главен уредник на Издавачката куќа „Бата прес“ и преведувач на книжевни дела. Најнова публицистичка книга на Баткоски е „Падот на Југославија и осамостојувањето на Македонија“, а автор е и на делата „Македонска бизнис елита“ и коавтор на книгата „Димитар Илиевски – легенда на македонскиот шах“. Превел 30 книжевни дела на македонски јазик, генерално од српски, хрватски, француски и бугарски јазик.
Работел како новинар во весниците „Борба“, „Република“, „Долар“ и други, а бил главен уредник на новинската агенција МИА. Бил директор на списанието „МИС“, соработувал со бугарскиот неделник „Време“ и со франкофонски медиуми во Лозана и Париз, како и со весници во Словенија, Хрватска, Црна Гора и Босна и Херцеговина. Како главен уредник на издавачката куќа „Бата прес“, од 1995 година до сега, подготвил за објавување преку 300 наслови од македонски автори. Од 2007 до 2022 година, бил вработен и се пензионирал како советник во Министерството за одбрана.
МАРИЛИ: Најпрво, честитки за Вашето најново дело „Падот на Југославија и осамостојувањето на Македонија“ во издание на „Бата Прес“. Што Ве инспирираше да креирате едно вакво дело кое говори за долг 40-годишен процес на менување на државните граници и општествата од поранешна Југославија и за осамостојувањето на Македонија?
БАТКОСКИ: Насловот на книгата се наметна во самиот тек на нејзината подготовка. Ги разгледував текстовите што ги објавив во осумдесеттите години на минатиот век, од кои од ден на ден се гледа дека се продлабочува кризата во Југославија. Беше видливо дека во републиките и покраините на поранешна Југославија јакнат националистичките сили, гледања и аспирации.
По кризата во партискиот врв на Србија, во 1987 година, со доаѓањето на Слободан Милошевиќ на власт, поделбите се продлабочија. Во Хрватска по воведувањето на повеќепартискиот систем и парламентаризмот најјака стана партијата ХДЗ, на Фрањо Туѓман.
Сето тоа беше видливо на страниците на тогаш единствениот југословенски весник „Борба“, па и во моите статии и информации што како дописник ги објавував од Македонија, како и во текстовите што ги објавив во „Млад борец“, весникот на „македонската демократска пролет“, чиј главен уредник беше Никола Младенов.
МАРИЛИ: Книгата е сублимат од вашиот долгогодишен творечки опус, посебно како новинар. Што сѐ содржи ова Ваше авторско дело?
БАТКОСКИ: Книгата е поделена на два дела, а нејзиниот работен наслов беше „Од мојот новинарски дневник“. Но како што ги подредував и селектирав текстовите што сега се објавени, се покажа дека и текстовите од Македонија ја одразуваат југословенската криза.
На пример, има текст со индикативен наслов „Рафинерии на нашите делби“, текстови за „случајот Кратово“, „случајот Вевчани“, „Фени“, „Колишевски“, „Осуммината“, рехабилитацијата на Ченто, бурните дискусии на седниците на ЦК СКМ, состаноците, односно неуспешниот „самит“ на раководителите на републиките и покраините во Охрид, настаните во манастирот „Прохор Пчињски“ при обележувањето на „Илинден“, интервјуата со челниците на политичките партии во Македонија. Така се наметна насловот на првиот дел – Падот на Југославија. Некако истовремено почнаа и подготовките и дебатите за референдумот и иднината на Македонија, па оттука вториот дел има наслов – Осамостојувањето на Македонија.
Вториот дел на книгата започнува со текстот „Референдумот не е подготвен“, кој што како исклучително релевантен беше преобјавен на англиски јазик, во американскиот преглед за промените во Источна Европа, на 2 јули 1991 година, три дена по објавувањето во „Борба“. Факсимил од текстот на англиски е публикувани во книгата.
Горд сум што објавував текстови во угледните дневни весници „Борба“ (Белград и Загреб), „Република“, во весникот на демократската пролет „Млад борец“, во неделникот „Време“ од Софија, списанијата „Екопрес“ и „Долар“, како и во франкофонските печатени медиуми „Ле нуво котидиaн“ (Le nouveau quotidien) од Лозана, „Диагонал ест уест“ (Diagonales est-ouest) и „Ом е либерте“ (Hommes & libertés) од Париз. Во книгата се поместени и интервјуа направени со лидерите на водечките политички партии пред изборите 1990 година. Тука се поместени и интервјуата со Хенрик Сокалски од УНПРЕДЕП, Владимир Ралев од македонската дијаспора, со Симон Трпчески, тогаш млад и надежен пијанист; Сониа Зоран, швајцарска новинарка и автор на книгата „Распаѓањето на Југославија“ (1993 година), угледниот новинар-фоторепортер и подоцна бизнисмен Роберт Јаки...
За свој голем успех ги сметам и текстовите со кои е спречена изградбата на цементарница во непосредна близина на Белград (во 1980 година), како и текстовите за рехабилитацијата на Ченто и другите бурни настани на македонската политичка сцена на крајот на осумдесеттите и првите години од деведесеттите години на минатиот век, вклучувајќи го и периодот кога бев одговорен уредник на МИА (1999-2000).
МАРИЛИ: Што значеше да се биде врвно новинарско перо во поранешна Југославија. Можете ли да направите куса паралела со денешното македонско новинарство?
БАТКОСКИ: Би било посоодветно можеби да се каже дека бев познат македонски и југословенски новинар. За жал македонското новинарство во изминативе повеќе од три децении не напредуваше многу.
Кај печатените медиуми се случија многу лоши настани. Во изминативе години покрај првиот независен дневен весник „Република“, исчезнаа и „Флака е влазеримит“, „Бирлик“, „Дневник“, „Утрински весник“, „Вест“, „Шпиц“, „Екопрес“, „Долар“, „Македонија денес“, „Млад Борец“, „Дело“, „Старт“, „Епоха“, „21“, „Пулс“...
А се појавија и сѐ уште опстојуваат само „Фокус“, „Коха“, „Слободен печат“... Тие што останаа на прсти можат да се пребројат. Драматична е состојбата и во радиото и телевизијата.
За време на самостојна Македонија се појавија доста телевизии и радио станици, меѓутоа повеќето пропаднаа, дури и тие што имаа национална фреквенција, како на пример А1.
Не би сакал да коментирам за порталите. Овие медиуми што сега постојат се во спрега со политичките партии или бизнис групите.
Така што останува навистина малку простор за објективно и професионално новинарство.
Затоа се случува за она што се случува во светот, а и кај нас, да се информираме од светските медиуми, како и од медиумите во соседството.
МАРИЛИ: Главен уредник сте на Издавачката куќа „Бата прес“, компанија која прерасна во семеен бизнис. Од кога постои компанијата и со што сѐ се занимава?
БАТКОСКИ: Компанијата сега многу успешно ја води мојот син Филип Баткоски. Тој е главен менаџер.
Ја формирав во 1992 година, како новинска агенција, а од 1996 година, заедно со Вас, како тим, почнавме да работиме со издаваштво на книги.
Досега имаме објавено преку 300 наслови, а покрај уредувањето, јас почнав и да преведувам наслови од познати европски и светски романсиери.
Досега преведов 30 романи, главно од српски, хрватски, француски и бугарски на македонски јазик.
Благодарни сме на Агенцијата „Марили“ што постојано медиумски и маркетиншки ја поддржува нашата издавачка продукција.
МАРИЛИ: Вие сте по потекло од Вевчани. Колку низ вашиот карактер провејува нишката на бунтовност и склоност кон отворено критикување на состојбите?
БАТКОСКИ: Отсекогаш сум близок на Вевчани и во својата работа и во новинарството и во издаваштвото, на Вевчани му посветувам целосно внимание.
Можеби како што велите, од тука произлегува „бунтовност и склоност кон отворено критикување на состојбите“, што секако е многу важно во новинарството.
МАРИЛИ: Освен тоа што сте автор и коавтор на неколку дела, Ваша пасија е шахот. Дали сѐ уште ја одржувате остроумноста и тактиката со по некоја партија шах, било да е тоа на дрвена табла или пак на интернет?
БАТКОСКИ: Секако, доста од моето слободно време посветувам на шахот.
Почнав да играм уште како дете на 9 години.
Едно време се натпреварував и постигнував значајни успеси на пионерските и младинските првенства на Македонија (до заминувањето на студии во Белград, 1976 година), а од пред дваесет години се вратив на официјалните натпревари и опен (отворените) шаховски турнири во Македонија.
Секако сум македонски рекордер во играње шах на интернет.
Заедно со Димитар Илиевски и Љубомир Хаџи Манев, напишавме и објавивме книга за интернационалниот мајстор во шах, „Димитар Илиевски – легенда на македонскиот шах“.
МАРИЛИ: Кој е Ненад Баткоски приватно? Што е она што најмногу Ве радува во секојдневието и ви „црта“ насмевка на лицето?
БАТКОСКИ: Роден сум во Вевчани, основно училиште завршив во родното место, гимназија во Струга. Новинарство дипломирав на Факултетот за политички науки во Белград (1981 година).
Повеќе години работев и како советник во Министерството за одбрана.
Последниве години, заедно со сопругата Маре, во семејната куќа во Вевчани престојувам повеќе месеци.
Многу им се радувам на патувањата, на новите книги и секако на внучињата – Ева, Ненад, Калин, Марин, Марија...
На сите луѓе ѝм посакувам таква радост!
Статијата е прочитана 273 пати.
Видео: Избор на најуспешни жени мејаџери 2022
