„Инвестмент монитор“: Како Македонија ги надминува своите можности кога станува збор за привлекување СДИ

Индексот ги мери нивоата на внатрешни инвестиции на земјата во однос на нејзиниот бруто домашен производ (БДП) користејќи ја базата на податоци за проекти за СДИ на GlobalData, која ги следи гринфилд проектите

Македонија има импресивни резултати според Индексот на перформанси на странски директни инвестиции (СДИ) за 2022 година на Investment Monitor.

Индексот ги мери нивоата на внатрешни инвестиции на земјата во однос на нејзиниот бруто домашен производ (БДП) користејќи ја базата на податоци за проекти за СДИ на GlobalData, која ги следи гринфилд проектите. Ова значи дека Македонија, со оценка од 11,5 добила 11 пати повеќе со оглед на влезните гринфилд странски директни инвестиции (СДИ), во споредба со она што може да се очекува имајќи го предвид нејзиното ниво на БДП.

Во тој поглед, се посочува во анализата на Инвестмент монитор, на Македонија и оди исклучително добро во однос на СДИ. Внатрешните СДИ во Македонија забележаа мал пад во 2020 година, при што бројот на проекти се намали од шест во 2019 година на четири, што во голема мера се припишува на пандемијата „Ковид-19“. Сепак, 28-те проекти кои земјата ги донесе во 2021 година покажале спектакуларно враќање во форма. 

Со седум проекти, обновливите извори на енергија беа водечки сектор за влезни СДИ за Македонија во 2021 година. Ова претставува нагло зголемување од единствениот проект забележан во 2020 година (а ниту еден не беше забележан во 2019 година). Од седумте проекти за обновлива енергија регистрирани во 2021 година, пет беа во фотоволтаична сончева енергија, а другите два беа инвестиции на копнена енергија од ветер.

Секторот за автомобили и софтвер и ИТ-услуги се рангирани заедно на второто место, секој со шест инвестиции. Ова значи дека првите три сектори учествувале со 68 проценти од сите влезни СДИ за Македонија во 2021 година, додека преостанатиот удел на пазарот го сочинуваа седум други сектори, вклучувајќи пластика, логистика и електроника.

Германија, се посочува, е водечка земја извор за СДИ во Македонија во 2021 година, инвестирајќи во четири проекти. Три од четирите проекти за СДИ направени од компании со седиште во Германија беа во автомобилскиот сектор, додека четвртата беше инвестиција за обновливи извори на енергија.

Во однос на типовите на проекти, речиси 90 отсто од инвестициите на Македонија потекнуваат од нови проекти за СДИ, додека останатите 10 проценти се од инвестиции за проширување. Околу 79 отсто од СДИ во Македонија во 2021 година беа нови проекти, што покажува дека земјата е значително над глобалниот просек кога станува збор за привлекување гринфилд СДИ.

Иако соседните земји на Македонија, Србија, Косово, Албанија, Бугарија и Грција, исто така, забележаа пораст на внатрешните СДИ помеѓу 2020 и 2021 година, нивниот процентен раст останува далеку под оној на Македонија, забележуваат од Инвестмент мониторинг во анализата.

На прашањето како Македонија ја зголеми својата привлечност за странските инвеститори, авторот на текстот посочува дека земјата стана членка на НАТО од март 2020 година, што претставува атмосфера на стабилност што може да ја зголеми привлечноста на една земја до странските инвеститори. Полска, Унгарија и Чешка беа сведоци на значителни зголемувања на странските инвестиции по пристапувањето во НАТО, корисна последица на која Северна Македонија несомнено ќе се обиде да се угледа.

Македонија, исто така, им нуди на инвеститорите пристап до голема и евтина работна сила, со оглед на тоа дека 69 отсто од нејзиното население е во работоспособна возраст од 15-64 години. Земјата има 14 слободни зони, што им овозможува на меѓународните компании да ги заобиколат царинските давачки и да ги искористат предностите на даночните поволности, додека во јули 2022 година, земјата исто така објави дека ќе ја отвори својата прва зона со висока технологија. Новата слободна зона, Технолошко индустриска зона – Скопје III, ќе се простира на 18 хектари и претставува инвестиција од околу 146 милиони американски долари.

„Целта е да се генерираат инвестиции од повеќе од 850 милиони евра (821,69 милиони долари) во следните десет години и секако да се донесат или развијат компании кои ќе се фокусираат исклучиво на високи технологија. Ова ќе генерира високо платени работни места за 4.500-5.500 млади луѓе кои се очекува да бидат ангажирани во овие капацитети, а ќе генерира приход за сите граѓани на Македонија преку буџетски плаќања“, вели во изјава директорот на ТИРЗ Јован Деспотовски.

Владата на Македонија, исто така, најави амбициозни иницијативи за помош на економскиот раст во обид да ги задржи и поттикне инвестициите во земјата. Во октомври 2021 година, Владата го усвои Планот за забрзување на растот за 2022-2026 година, кој, според Министерството за финансии, „ќе резултира со годишен раст на БДП од 5 отсто, 12 милијарди евра нови инвестиции во јавниот и приватниот сектор, 156.000 нови работни места , фискална консолидација и стабилен јавен долг”. Планот, кој некои економисти го сметаат за преоптимистички, се потпира на пристапот до финансирање од капитал, што се очекува да го забрза економскиот раст. Се очекува дека ова, заедно со планираните јавни инвестиции од 4 милијарди евра, ќе поттикне понатамошни инвестиции од приватниот сектор.

Сепак, се посочува во анализата, ова не значи дека сите аспекти на СДИ во земјата имаат високи перформанси. Македонија има тенденција да бележи слаби резултати на индексите на корупција и има висока стапка на невработеност – 16,2 отсто во 2021 година. Но, трендот оди во вистинска насока и ако во 2005 година невработеноста изнесуваше 37,3 проценти, во 2022. продолжува да опаѓа.

Македонија можеби е мала земја, но има бројни предности да им понуди на меѓународните инвеститори и ако продолжи да ги промовира поволниот корпоративен данок од 10 проценти, ниските трошоци и за земјиштето и за работната сила, квалификувана работна сила и постојан раст на БДП, тогаш нема причина зошто ѕвездата на Северна Македонија за СДИ не треба да продолжи да свети, заклучува авторот на анализата.

Инвестмент монитор е глобална мрежа од комерцијални веб страници, која има над 55 милиони корисници од светот на индустријата, раководни лица, лидери, креатори на мислења и инфлуенсери

Пренесено од МИА

Статијата е прочитана 176 пати.

Сподели: